Φτιάχνουμε αινίγματα;

Η δημιουργία ενός αινίγματος, λέει ο Ροντάρι, είναι μια άσκηση λογικής και φαντασίας. Το τρίπτυχο: αποξένωση - συσχετισμός - μεταφορά είναι υποχρεωτικό συστατικό ενός αινίγματος. Ενίοτε υπάρχει και ένα τέταρτο μέρος αυτής της πτυχής, αυτό του ρυθμού, για να δώσει στο μυστηριώδη ορισμό μας μια πιο θελκτική μορφή.

Αποξένωση: πρέπει να δούμε το, κατά τ' άλλα καθημερινό αντικείμενο που επιλέξαμε να... απογειώσουμε, ως κάτι το εντελώς πρωτόγνωρο. Ως παράδειγμα, ο ίδιος ο Ροντάρι στη Γραμματική της Φαντασίας, χρησιμοποιεί μια πένα, την οποία ορίζει ως ένα μπαστουνάκι που χαράζει μαύρα σημάδια σε μια λευκή επιφάνεια. Η φάση αυτή είναι ίσως η σημαντικότερη για τη δημιουργία ενός αινίγματος. Είναι η στιγμή που θα ξεπηδήσουν οι πιο πρωτότυπες μεταφορές, οι οποίες θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον του λύτη.

Συσχετισμός και σύγκριση: Λευκή επιφάνεια δεν είναι μόνο αυτή του χαρτιού, αλλά κι ένας τοίχος ασβεστωμένος, ή μια "χιονισμένη πεδιάδα". Παράλληλα, το μαύρο σημάδι του μελανιού στο χαρτί μπορεί να χαρακτηριστεί ως "μαύρο μονοπάτι".

Μεταφορά: Τέλος είμαστε έτοιμοι για το μεταφορικό ορισμό της πένας: "Είναι κάτι που χαράζει ένα μαύρο μονοπάτι σε μια λευκή πεδιάδα".

Και εδώ έρχεται η προαιρετική φάση του ρυθμού:

Σε μια πεδιάδα άσπρη άσπρη
χαράζει μαύρο μονοπάτι.

Η δική μου, προσωπική, δημιουργία αινίγματος μάλλον δεν ήταν και τόσο επιτυχής. Με άλλα λόγια, δεν έκρυψα αρκετά ευφάνταστα το αντικείμενο που διάλεξα, με αποτέλεσμα να είναι αρκετά εμφανές από τους λύτες. Δείτε και μόνοι σας:

Είναι μια μικρή ροδίτσα
που μισεί όλα τα ταξίδια.
Από μέταλλο φτιαγμένη
για στολίδι προορισμένη.

Τι να 'ναι άραγε;

Όμως ο Ροντάρι κάνει λόγο και για "Ψεύτικο Αίνιγμα". Στο αίνιγμα υπάρχει ένα ψεύτικο δίλημμα, καθώς η απάντηση δίνεται με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο από την ίδια τη διατύπωση. Η δομή τους είναι όπως και αυτή των "λίμερικ". Άλλοτε η απάντηση δίνεται μέσα στους στίχους του αινίγματος και άλλοτε παράγεται επαγωγικά.

Παράδειγμα τέτοιου αινίγματος από τη Γραμματική της Φαντασίας:

Ένας κύριος που τον έλεγαν Ορέστη
πήγε στην Αφρική και ένιωσε ζέστη.
Αναρωτιέται: Ένιωθε τόση κάψα
γιατί είχε γεννηθεί στην Αλάσκα
ή γιατί τον έλεγαν Ορέστη;

Οφείλω να ομολογήσω ότι η δημιουργία αινίγματος δε μου ήταν εύκολη υπόθεση. Παρόλα αυτά, θα μοιραστώ μαζί σας μερικά ψεύτικα αινίγματα που σκάρωσα χθες, ζητώντας, προκαταβολικά, την επιείκειά σας!!!

Ένα παιδάκι προσπαθεί αινίγματα φτιάξει.
Η τεχνική 'ναι δύσκολη και πάει πια να σκάσει.
Μα ξάφνου συλλογίζεται "τι φταίει και δε βγαίνει;
Μην είναι το ραδιόφωνο που μουσικούλα παίζει;"

Τι να φταίει άραγε;


Ο φίλος μας ο γεωργός φυτεύει τις πατάτες
μα αντί για πατατόσπορο, ρίχνει σπόρο για γάτες.
Μία απάντηση ζητώ γρήγορα να μου δώσεις:
Πατάτες, γάτες ή σκυλιά θα βγούνε για να κόψεις;

Τι θα κόψεις;


Έν' αστεράκι μοναχό χάνει το δρόμο και δε φέγγει.
Γυρίζει εκεί, γυρίζει εδώ κι όμως άφαντο απομένει.
Τι να του φταίει; απορώ. Δε θα 'πρεπε να 'ναι χαμένο.
Πυξίδα ο ήλιος λαμπερός κι εγώ εδώ να περιμένω.

Τι φταίει άραγε;

Δοκιμάστε κι εσείς! Έχει πλάκα! :)